MORNING STAR

ASTRONOMİ

Bunları Biliyor muydunuz?

Karadeliğe düşen bir maddenin solucan delikleri aracılığıyla Evren’in başka bir yerinde yeniden ortaya çıktığı noktalara beyaz delik denir. Beyaz deliklere hiçbir madde giremez, yalnız karadeliğe düşen maddeler çıkabilir.

Bunları Biliyor muydunuz?

Beyaz delikler ve karadelikler arasındaki bağlantıya solucan deliği denir. Bu terim NathanRosen ve Albert Einstein tarafından ileri sürülmüştür.

ASTRONOMİ

ASTRONOMİ KÖŞESİ

Bunları Biliyor muydunuz?

Maddelerin çok küçük bir noktaya sıkışmasıyla oluşan ve yakındaki nesnelerin kendi çekim alanından kaçıp kurtulmasına izin vermeyecek kadar büyük bir kütlenin yoğunlaştığı uzay bölgesine karadelik denir. Şimdiye kadar bulunan en büyük karadelik NGC 1277 Galaksisi’nde yer almakta olup Güneş’in 17 milyar katına denk gelmektedir. Ayrıca bu karadelik NGC 1277’ nin yoğunluğunun yüzde 14’ ünü oluşturmaktadır.

Bunları Biliyor muydunuz?

Bir yıldız etrafında dolanan gök cismine gezegen denir. Şimdiye kadar bulunan en büyük gezegen Dünya’mıza 299 ışık yılı mesafedeki Crux Takımyıldızı’ nda yer alan HD 106906 b isimli gezegendir. Bu gezegen Güneş Sistemi’ndeki en büyük gezegen olan Jüpiter’in 11 katı olup dev yapısı ve bağlı bulunduğu yıldızla arasındaki çok büyük mesafe nedeniyle bilim dünyasında şaşkınlık yaratmıştır.

Bunları Biliyor muydunuz?

Ağırlıklı olarak helyum ve hidrojenden oluşan, yoğun ve karanlık uzayda ışık saçan, gökyüzünde bir nokta olarak görünen plazma küresine yıldız denir. Evrende bilinen en büyük yıldız Büyük Köpek Takımyıldızı’ nın içinde bulunan, üstündev yıldız VY CanisMajoris’tir. Dünya’dan yaklaşık 3.840 ışık yılı uzakta olan VY CanisMajoris, 2100 Güneş Çapı genişliğindedir.

BİLİM KÖŞESİ

CAHİT ARF

Cahit Arf(d.1910,Selanik –ö.26 Aralık 1997),Türkiye’nin yetiştirdiği en önemli matematikçilerden birisi olarak sayılmaktadır. Kendi adıyla bilinen teorileri, dünya çapında tanınmasını sağlamıştır.

Doktorasını yapmak için gittiği Almanya’da matematikçi Helmut Hasse ile birlikte önemli çalışmalar yapmıştır. Bu çalışmalar sonunda , matematikte Hasse-Arf Kuramı’nı geliştirmiştir. Arf Değişmezi, Arf Halkaları ve Arf Kapanışları gibi kendi adıyla bilinen matematiksel terimleri bilim dünyasına kazandırmıştır.

Çalışmaları

Cahit Arf, cebir konusundaki çalışmalarıyla dünyaca ün kazanmıştır. Sentetik geometri problemlerinin cetvel ve pergel yardımıyla çözülebilirliği konusundaki yaptığı çalışmalar, cisimlerin kuadratik formlarının sınıflandırılmasında ortaya çıkan değişmezlere ilişkin “Arf Değişmezi”ve “Arf Halkaları” gibi literatürde adıyla anılan çalışmaları matematik dünyasının ünlü matematikçileri arasında er almasını sağladı. Matematik literatürüne “Arf Halkaları” , “Arf Değişmezleri” ,”Arf Kapanışları” gibi kavramların yanı sıra “Hasse-Arf Teoremi” ile anılan teoremler kazandırmıştır.

Matematiği bir meslek dalı olarak değil, bir yaşam tarzı olarak görmüştür. Öğrencilerine her zaman “Matematiği ezberlemeyin, kendiniz yapın ve anlayın.” demiştir. Hakkında azılmış bir yazıda şöyle denmiştir:”…Bir zamanlar integrali bilen kimselerin matematikçi, üstel fonksiyonu bilenlerin ise büyük matematikçi sayıldığı ülkemizde derin matematik konularının tartışılacağı hayal bile edilemezdi. Cahit Arf, Türkiye’de matematiğin o günlerden bugünlere gelmesinde en büyük rolü oynamıştır.”

Cahit Arf'ı saygıyla anıyoruz...